Wytrzymałość drewna jest powszechnie znana i doceniana. Aby jednak dobrać odpowiednie drewno budowlane na potrzeby swojej inwestycji, warto wcześniej sprawdzić jego klasę. Znajomość parametrów umożliwi znalezienie materiału, który zapewni trwałość przez naprawdę wiele lat istnienia budynku. W tym artykule podpowiemy, jak rozpoznać dobre drewno budowlane oraz wybrać odpowiednie rozwiązanie na potrzeby swojej inwestycji.
Podstawowa kwestia – jaki element ma zostać wykonany z drewna budowlanego. Jest to ważne, bowiem zupełnie inny materiał sprawdzi się w przypadku więźby dachowej, a zupełnie inny powinien zostać użyty do stworzenia szkieletu budynku. Spośród różnych materiałów, jako drewno budowlane najlepiej sprawdza się sosna. Ma nie tylko doskonały wygląd, ale również zapewnia odpowiednie parametry wytrzymałościowe. Jest doskonale odporne na zginanie, więc wytrzyma nawet wiele lat eksploatacji w trudnych warunkach. Drewno sosnowe jest również bardzo sprężyste oraz wytrzymałe.
Jako drewno konstrukcyjne wykorzystuje się także świerk oraz jodłę. Są one znacznie trudniejsze w obróbce (duża ilość sęków), a przy tym zapewniają znacznie gorszą odporność na zginanie. Nie oznacza to jednak, że należy je od razu skreślać. Świerk czy jodła, ścięte w wieku około 100 lat mogą zapewnić całkiem niezłe parametry wytrzymałościowe.
Sam materiał to nie wszystko. Bardzo ważna jest także klasa wybranego rodzaju drewna. Więcej na ten temat w kolejnych akapitach.
Klasy sortownicze
Aby poprawnie zdefiniować pojęcie klas sortowniczych, należy określić czym jest drewno konstrukcyjne. Oto kilka wymagań, które musi spełniać tarcica, aby zostać zakwalifikowana jako drewno konstrukcyjne
- Grubość – 22 cm
- Powierzchnia przekroju – nie mniej niż 2000 mm kwadratowych
- Możliwość zastosowania w nośnych konstrukcjach drewnianych
Więcej na temat drewna konstrukcyjnego znaleźć można w normie PN-EN 1995-1-1.
Jakie to ma odniesienie do budownictwa? W dniu 14 listopada 2017 zmianie uległo rozporządzenie Ministra Infrastruktury, określające warunki techniczne dla budynków oraz ich usytuowania. Przywołane rozporządzenie obowiązuje od 1 stycznia 2018.
Czym są klasy sortownicze drewna konstrukcyjnego? Jest to parametr określający wytrzymałość danego materiału. Wymagania określone w normie PN-D-94021:1982 pozwala na ocenę parametrów tarcicy w kontekście jej wytrzymałości, a co za tym idzie, możliwości zastosowania w różnego rodzaju konstrukcjach. Wyróżniamy trzy klasy sortownicze drewna, zaczynając od najniższej:
- KG – klasa gorszej jakości
- KS – klasa średniej jakości
- KW – klasa wyborowa
Jeżeli drewno ze względu na swoje kiepskie właściwości nie może zostać przypisane do jakiejkolwiek z tych klas, wtedy klasyfikuje się je jako odpad. Oznacza to, że taki materiał nie może zostać zakwalifikowany jako drewno budowlane, ani być stosowany do tworzenia tego typu konstrukcji.
W jaki sposób przebiega sortowanie drewna? Tartaki produkujące drewno budowlane zatrudniają specjalistów, którzy wizualnie określają parametry danej sztuki drewna. Ma tu znaczenie zarówno ilość sęków, jak również barwa usłojenia czy jego linia. Zauważone cechy konkretnej partii materiału służą potem do nadawania im klas sortowniczych. Jeżeli występują w materiale wady, które uniemożliwiają przypisanie jego do konkretnej klasy, to wtedy jest on automatycznie klasyfikowany w niższym standardzie. A gdyby drewno nie spełniało wymogów nawet dla klasy KG, wtedy nie może być stosowane jako drewno budowlane.
Klasy wytrzymałościowe
Co właściwie określa klasa wytrzymałościowa drewna konstrukcyjnego? Jest to opis rzeczywistej wytrzymałości drewna na zginanie. Ten parametr określa się w N na mm kwadratowy. Klasy wytrzymałościowe drewna budowlanego opisywane są za pomocą symbolu “C”.
Do jakich zastosowań nadaje się drewno konstrukcyjne o poszczególnych klasach?
Jak właściwie dobrać drewno konstrukcyjne do swoich potrzeb? Jak już wspominaliśmy, materiał musi spełniać wymagania w zakresie długości elementów oraz obciążenia. W Polsce zazwyczaj spotykamy tarcicę drewna budowlanego spełniającą klasy C24 i C27. Wyższe klasy są trudne do osiągnięcia. Znalezienie drewna budowlanego spełniającego wymogi klasy KW wśród drewna krajowego jest bardzo trudne – to najwyżej kilka procent.
Ceny drewna konstrukcyjnego
Ile kosztuje drewno konstrukcyjne? Minimalna cena to 912 zł za metr sześcienny. Z kolei maksymalna to 1145 zł.
Kwota, jaką wydamy na zakup drewna budowlanego zależy przede wszystkim od klasy jakości. Do budowy domu warto wybrać drewno w I i II klasie jakości. Z kolei w przypadku więźby dachowej niezbędne będzie drewno klasy III, które zapewni odpowiednią wytrzymałość. Cena za metr bieżący drewna budowlanego zależy też od suszenia. Drewno konstrukcyjne suche jest kilkaset złotych droższe niż drewno mokre. Wpływ na cenę ma też proces obrzynania – tarcica nieobrzynana jest tańsza.
Podsumowanie
Zastosowanie drewna konstrukcyjnego jest naprawdę szerokie. Takie materiały jak choćby drewno sosnowe, świerkowe czy też modrzewiowe może być stosowane do tworzenia konstrukcji nośnych. Do tego celu idealnie nadaje się zarówno tarcica strugana, jak również suszona (komory wysokotemperaturowe). Oczywiście, dobór klasy wytrzymałościowej drewna zależy głównie od obciążenia konstrukcji dachu, które architekt musi koniecznie wziąć pod uwagę, tworząc projekt.Jakie parametry ma drewno budowlane? Spójrzmy na kilka przykładów:
- KS dla sosny i świerka (C27 i co najmniej 38 mm grubości)
- KW dla jodły (C27 i co najmniej 38 mm grubości)
Tarcica modrzewia w tym wypadku otrzymałaby klasę gorszą. Jak zatem widać, osiągnięcie klasy wytrzymałościowej mocno zależy od rodzaju materiału z którym mamy do czynienia. Jeżeli wybrany tartak chce produkować drewno budowlane, to wtedy konieczne jest uzyskanie prawa do znakowania drewna za pomocą symbolu CE. W przypadku, gdyby firma nie posiadała takiego certyfikatu, nie jest możliwe produkowanie ani sprzedaż drewna budowlanego. Dodatkowo, takie działanie wiąże się z ogromnymi karami finansowymi ze strony nadzoru budowlanego.